Εάν σε λίγους μήνες το ενιαίο νόμισμα καί η Ευρωπαϊκή Ένωση αρχίσουν να καταρρέουν, θα πρέπει να «ευγνωμονούμε» την Μέρκελ, τον Σαρκοζύ, τον Μπαρόζο, τον Ντράγκι, τον Στρώς-Κάν, την Λαγκάρντ καί τους αντίστοιχους κύκλους επιρροής τους. Αυτοί φυσικά δεν είναι οι μοναδικοί, αλλά επί του παρόντος είναι οι πιο εμφανείς.
Και ενώ η «ενωμένη Ευρώπη» ήταν ήδη εκ γενετής ένα όνειρο εύθραυστο που ήγειρε πολλές επιφυλάξεις, αυτοί οι παλιάτσοι έχουν καταφέρει τα τελευταία χρόνια να υπονομεύσουν ολοκληρωτικά την «αξιοπιστία» της (για να χρησιμοποιήσουμε έναν όρο επαναπροσδιορισμένο από την νεοφιλελεύθερη οικονομική τεχνοκρατία). Και το έχουν καταφέρει μετατρέποντας αμφίβολα οικονομικά αξιώματα σε πολιτικά θέσφατα. Είναι βέβαια αλήθεια πως είχαν στο πλευρό τους μία «σχολή ενιαίας οικονομικής σκέψης» με ελάχιστους διαφωνούντες, ικανοποιημένες εθνικές οικονομικές ελίτ, ευεργετηθείσες απ'αυτήν την κατάσταση, μία πολιτική τάξη συμμέτοχη και συνένοχη επί αρκετό καιρό, μέσα μαζικής ενημέρωσης πιστότατα στις επιταγές των αφεντικών τους, και μία κοινωνία επαναπαυμένη στις δάφνες μιας επίπλαστης ευμάρειας.
Και τώρα τί; Στα δέκα χρόνια ζωής του, το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα έχει προκαλέσει συσσώρευση κεφαλαίου στις χώρες του σκληρού πυρήνα και χρέη στις χώρες της περιφέρειας. Τώρα πια, για να μπορέσουμε να κρατηθούμε στην «Ευρώπη» ή για να μπορέσει η «Ευρώπη» να κρατηθεί, λένε πως πρέπει να σώσουμε την εικονική οικονομία των χρηματοοικονομικών απομυζώντας την πραγματική οικονομία της παραγωγής∙ ή ακόμα χειρότερα, ότι πρέπει να ξεπληρώσουμε το χρέος των κερδοσκόπων και τις καταχρήσεις της παρατεταμένης συνέργειας ανάμεσα στην οικονομική ελίτ και την πολιτική τάξη με τις κατακτήσεις του κοινωνικού κράτους και της δημοκρατίας. Λένε πως πρέπει να εξακολουθήσουμε να εμπιστευόμαστε το ΔΝΤ, παρ' όλα τα κάτι παραπάνω από αμφιλεγόμενα αποτελέσματα των επεμβάσεών του σε 120 χώρες και το εξόφθαλμο των συμφερόντων που de facto εκπροσωπεί. Λένε πως πρέπει να εμμείνουμε στην «λογική» της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας να δανείζει χρήμα στις ιδιωτικές τράπεζες με χαμηλότατο επιτόκιο ώστε και αυτές με την σειρά τους να χρηματοδοτούν το Κράτος με ένα επιτόκιο κατά πολύ υψηλότερο. Λένε πως πρέπει να διασώσουμε και να ανακεφαλαιοποιήσουμε αυτό το ιδιωτικό τραπεζικό σύστημα με τα χρήματα των φορολογουμένων, την ίδια στιγμή που σ'αυτούς επιβάλλουν την αύξηση της φορολογίας και τις περικοπές των μισθών τους, των παροχών, των δικαιωμάτων τους και την επιδείνωση των συνθηκών εργασίας, εις το όνομα κάποιων υποτιθεμένων «προγραμμάτων λιτότητας». Τολμούν να λένε μέχρι και πως οφείλουμε να αναγάγουμε σε συνταγματικό κανόνα την κατά προτεραιότητα πληρωμή των δανειστών καταπατώντας κάθε κατοχυρωμένο δικαίωμα των πολιτών ή του Κράτους. Αυτές είναι οι συνταγές για να «λυθεί η κρίση» και να επιβιώσουμε μέσα στο χάος που αυτοί οι ίδιοι έχουν δημιουργήσει. Ο κυνισμός είναι τέτοιου μεγέθους, που οι κορυφαίοι εκφραστές της πλεονεξίας ευαγγελίζονται τώρα την σωτηρία δια της λιτότητας.
Μέσα σ' όλη αυτήν την καταστροφή, ένα πράγμα έχει καταστεί σαφές: ότι η Ευρώπη δεν έχει ακόμα καταφέρει να αποδειχθεί ένα εγχείρημα δημοκρατικό, προοδευτικό και αλληλέγγυο. Όσο και να φαίνεται περίεργο, δεν έχει πλέον κανένα νόημα να εξακολουθούμε να χάνουμε χρόνο μιλώντας καθημερινά περί του χρέους, της λιτότητας και των διασώσεων. Αυτό που πραγματικά χρειάζεται η Ευρώπη είναι μία αλλαγή, μια άρδην αλλαγή που να την μετουσιώσει άπαξ δια παντός σ' έναν οργανισμό πολιτικό και κοινωνικό επ'ωφελεία όλων και που να την απομακρύνει από αυτό το «master plan» για μεγάλα πολυκαταστήματα που οδηγεί τελευταία τα βήματά της, από αυτές τις νεοφιλελεύθερες συνταγές που πιθανόν να είναι χρήσιμες για την δημιουργία κερδοφόρων επιχειρήσεων, όχι άμως για την οργάνωση κοινωνιών. Η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως μια αλλαγή προσήμου εάν θέλει να επιζήσει από αυτό που έρχεται κατά πάνω της. Ο δεύτερος γύρος εκλογών της Ελλάδας, η επαπειλούμενη διάσπαση του ευρώ, και αυτό που ήδη σιγοβράζει στις χώρες τις οποίες τα γουρούνια αποκαλούν PIGS, δεν αφήνουν περιθώρια για αμφιβολίες και προειδοποιούν πως απομένει λίγος μόνο χρόνος, ίσως και λιγότερος απ'ό,τι φαίνεται. Και φτάνει πια με τις ανόητες απειλές που εκτοξεύουν οι ψευτοσωτήρες. Αυτά τα άτομα που μας πουλάνε τον «φόβο μήπως βγούμε απ'το club» δυναμιτίζουν την Ευρώπη.
Δημοσιεύτηκε στην ισπανική εφημερίδα La Vanguardia (31/5/2012)
